Ο συνδυασμός φαγητού και κρασιού αποτελεί ένα σύνθετο θέμα που εμπεριέχει και το θέμα του προσωπικού γούστου. Υπάρχουν πολλαπλές προσεγγίσεις αλλά είναι ταυτόχρονα μία τέχνη και μία επιστήμη, που απαιτεί γνώση, εμπειρία και καλαισθησία.

Οι σωστοί συνδυασμοί μπορούν να ενισχύσουν τη γευστική απόλαυση του φαγητού και του κρασιού, καθώς και να βελτιώσουν την εμπειρία γευσιγνωσίας του κρασιού.

Γενικά, όταν επιλέγουμε το κρασί για ένα φαγητό, πρέπει να λάβουμε υπόψη το στυλ του φαγητού, τα υλικά που χρησιμοποιούνται, τις τεχνικές μαγειρέματος και τα αρώματα και τις γεύσεις που παράγονται από αυτά. Αυτό μπορεί να καθοριστεί από το επίπεδο της οξύτητας του φαγητού, την πλούσια γεύση των μυρωδικών και την πικάντικη παρουσία των μπαχαρικών.

Μια γενική κατεύθυνση που μπορούμε να ακολουθήσουμε είναι να συνδυάσουμε το κόκκινο κρασί με κόκκινο κρέας και το λευκό κρασί με λευκό κρέας. Ωστόσο, υπάρχουν πολλές εξαιρέσεις σε αυτόν τον κανόνα.

Αν έχουμε ένα κόκκινο κρέας, όπως μοσχαρίσια μπριζόλα ή μοσχάρι με κόκκινη σάλτσα, μπορούμε να συνδυάσουμε ένα κόκκινο κρασί πλούσιο σε τανίνες, όπως Cabernet Sauvignon, Merlot ή Syrah. Οι τανίνες των κρασιών αυτών θα βοηθήσουν να σβήσουν ευχάριστα την έντονη γεύση που έχει το λίπος του κρέατος και θα ταιριάξουν με την πλούσια γεύση των μυρωδικών και των μπαχαρικών που χρησιμοποιούνται στη μαγειρική.

Για το λευκό κρέας, όπως κοτόπουλο, χοιρινό, σολομό και γαρίδες, μπορούμε να συνδυάσουμε ένα λευκό κρασί υψηλής οξύτητας, όπως Chardonnay, Sauvignon Blanc ή Pinot Grigio. Τα υψηλά επίπεδα οξύτητας των κρασιών αυτών θα βοηθήσουν στην αντιμετώπιση των λιπαρών και πλούσιων γεύσεων του κρέατος.

Επιπλέον, μπορούμε να συνδυάσουμε το κρασί με βάση τη γεωγραφική περιοχή του φαγητού. Για παράδειγμα, αν έχουμε ένα φαγητό με κοκκινιστό κρέας από την Ιταλία, μπορούμε να συνδυάσουμε ένα κόκκινο κρασί Barolo ή Chianti από την ίδια περιοχή. Αυτό θα δώσει έναν αυθεντικό πολιτιστικό τόνο στο δείπνο.

Τέλος, ένα καλό κρασί δεν είναι απαραίτητο μόνο για τη συνοδεία του κύριου πιάτου φαγητού. Μπορούμε να συνδυάσουμε το κρασί με τα ορεκτικά και το τυρί που σερβίρουμε πριν από το κυρίως πιάτο, καθώς και με το επιδόρπιο.

Για τα ορεκτικά, μπορούμε να συνδυάσουμε ένα αφρώδες κρασί, όπως Champagne ή Prosecco, για να ταιριάξει με τις αλμυρές γεύσεις των των τυριών και των αλλαντικών.

Όταν πρόκειται για το επιδόρπιο, μπορούμε να συνδυάσουμε ένα γλυκό κρασί, όπως Port ή Muscat, με ένα γλυκό επιδόρπιο, όπως μια πίτα μήλου ή ένα σοκολατένιο κέικ. Το γλυκό κρασί θα βοηθήσει στην αντιμετώπιση της γλυκύτητας του επιδορπίου και θα δημιουργήσει μια ισορροπημένη γευστική εμπειρία.

Τέλος, θυμηθείτε ότι οι προσωπικές προτιμήσεις και οι κουλτούρες διαφέρουν από τη μία περιοχή στην άλλη. Επομένως, αυτό που λειτουργεί καλά για μια συγκεκριμένη συνταγή και κρασί μπορεί να μη λειτουργεί για μια άλλη.

Οι συνδυασμοί φαγητού-κρασιού είναι μια διασκεδαστική διαδικασία που επιτρέπει στους ανθρώπους να ανακαλύψουν νέες γεύσεις και να αναπτύξουν τις αισθητικές τους δεξιότητες. Απλά θυμηθείτε να απολαύσετε το φαγητό και το κρασί και να ανακαλύψετε ποιος συνδυασμός λειτουργεί καλύτερα για εσάς και τους καλεσμένους σας.

Σε κάθε περίπτωση, είναι σημαντικό να απολαμβάνετε το φαγητό και το κρασί, ανεξαρτήτως του συνδυασμού. Το κρασί εαποτελεί μια υπέροχη συνοδεία για το φαγητό, αλλά δεν πρέπει να ξεχνάμε τη σημασία της επιλογής υγιεινών τροφίμων και της μέτριας κατανάλωσης αλκοόλ. Σε αυτό το πνεύμα, αναζητήστε πάντα τους συνδυασμούς που σας αρέσουν και απολαύστε τους σε μέτριες ποσότητες.

Συνοψίζοντας, ο συνδυασμός φαγητού-κρασιού είναι μια τέχνη που μπορεί να αναπτυχθεί με την εμπειρία και την πρακτική. Αναζητήστε τους συνδυασμούς που σας αρέσουν και απολαύστε τους στο μέγιστο. Θυμηθείτε να πίνετε με μέτρο και να επιλέγετε υγιεινά τρόφιμα για να έχετε μια ισορροπημένη διατροφή. Μην ξεχνάτε πως το κρασί δεν είναι μόνο μια συνοδεία του φαγητού, αλλά μπορεί να απολαυστεί και μόνο του ως ποτό.

Τέλος, αξίζει να αναφέρουμε ότι στον κόσμο του κρασιού υπάρχουν αρκετές γευστικές απολαύσεις που δεν συνδυάζονται με φαγητό, όπως τα αφρώδη κρασιά που συνοδεύουν τις σημαντικές στιγμές και τις εορτές. Αυτά τα κρασιά είναι σχεδιασμένα για να απολαμβάνονται μόνα τους και να γιορτάσουμε ένα γεγονός της ζωής.

Μη διστάσετε να ανακαλύψτε νέους συνδυασμούς και να αναπτύξετε τις αισθητικές σας δεξιότητες. Μην ξεχνάτε ότι το σημαντικότερο είναι να απολαμβάνετε το φαγητό και το κρασί και να ζείτε τη ζωή σας με ισορροπημένο και υγιεινό τρόπο!

Η λίπανση αποτελεί σημαντικό μέρος της φροντίδας της αμπέλου και αποτελεί καθοριστικό παράγοντα για την παραγωγή υψηλής ποιότητας σταφυλιών και κρασιών. Η λίπανση προσφέρει στα φυτά τα απαραίτητα θρεπτικά συστατικά για την ανάπτυξη τους και την αύξηση της παραγωγικότητάς τους. Επιπλέον, η κατάλληλη λίπανση βοηθάει στη βελτίωση της ποιότητας των σταφυλιών και των κρασιών.

Η άμπελος απαιτεί διάφορα θρεπτικά συστατικά για να αναπτυχθεί και να παράγει σταφύλια. Οι πιο σημαντικοί θρεπτικοί παράγοντες είναι το αζωτούχο λίπασμα, ο φώσφορος, το κάλιο και το μαγνήσιο. Η έλλειψη κάποιου από αυτά τα θρεπτικά συστατικά μπορεί να οδηγήσει σε ανεπαρκή ανάπτυξη της αμπέλου, μείωση της παραγωγής, κακή ποιότητα σταφυλιών και κακή ποιότητα κρασιού.

Η κατάλληλη λίπανση της αμπέλου πρέπει να βασίζεται σε ανάλυση του εδάφους και στις ανάγκες της αμπέλου στη συγκεκριμένη περιοχή. Η ανάλυση του εδάφους πρέπει να περιλαμβάνει τη μέτρηση των επιπέδων των θρεπτικών συστατικών στο έδαφος, όπως το άζωτο, ο φώσφορος, το κάλιο και το μαγνήσιο. Η ανάλυση αυτή θα βοηθήσει τον καλλιεργητή να κατανοήσει τις ανάγκες του εδάφους και να αποφασίσει ποιο είδος λιπάσματος χρειάζεται για τον αμπελώνα του.

Ένας σημαντικός παράγοντας που πρέπει να λαμβάνεται υπόψη κατά τη λίπανση της αμπέλου είναι η περίοδος του έτους που θα γίνει. Η λίπανση πρέπει να γίνεται ιδανικά κατά τη διάρκεια της εποχής ανάπτυξης της αμπέλου, ώστε να διασφαλιστεί ότι η άμπελος θα λάβει τα απαραίτητα θρεπτικά συστατικά για την ανάπτυξή της και την παραγωγή των σταφυλιών. Το φθινόπωρο είναι μια καλή περίοδος για να γίνει η λίπανση, καθώς η άμπελος είναι ακόμα σε ενεργό στάδιο ανάπτυξης και χρειάζεται τα θρεπτικά συστατικά για να ετοιμαστεί για τον χειμώνα.

Ένα σημαντικό είδος λιπασμάτων που χρησιμοποιείται είναι τα οργανικά λιπάσματα, όπως το κομπόστ και η κοπριά. Αυτά τα λιπάσματα παρέχουν στο αμπέλι τα απαραίτητα θρεπτικά συστατικά, ενώ παράλληλα βοηθούν στη βελτίωση της υφής και της δομής του εδάφους. Επιπλέον, τα οργανικά λιπάσματα βοηθούν στη διατήρηση της υγείας του εδάφους και στην πρόληψη της διάβρωσης του εδάφους.

Πέρα από τα οργανικά λιπάσματα, υπάρχουν και τα ανόργανα λιπάσματα, όπως το νιτρικό αμμώνιο, το φωσφορικό κάλιο και το μαγνησίου. Αυτά τα λιπάσματα παρέχουν επίσης τα απαραίτητα θρεπτικά συστατικά στην αμπέλους, αλλά πρέπει να χρησιμοποιούνται με προσοχή και να μην υπερβαίνουν τις συνιστώμενες δόσεις, καθώς μπορεί να οδηγήσουν σε υπερβολική ανάπτυξη της αμπέλου και να μειώσουν την ποιότητα των σταφυλιών.

Τέλος, η επιλογή του κατάλληλου λιπάσματος για το αμπέλι πρέπει να βασίζεται στις ανάγκες της συγκεκριμένης ποικιλίας αμπέλου, καθώς η καθεμία  έχει διαφορετικές απαιτήσεις σε θρεπτικά συστατικά. Για παράδειγμα, μια ποικιλία αμπέλου που απαιτεί υψηλές ποσότητες φωσφόρου θα πρέπει να λαμβάνει κατάλληλο φωσφορικό λίπασμα. Επίσης, η ηλικία και η κατάσταση της αμπέλου πρέπει να λαμβάνονται υπόψη κατά την επιλογή του λιπάσματος.

Είναι σημαντικό να λάβουμε υπόψη και το χρονικό διάστημα της λίπανσης της αμπέλου. Η κατάλληλη περίοδος για τη λίπανση εξαρτάται από το είδος του λιπάσματος και τις ανάγκες της αμπέλου. Για παράδειγμα, η λίπανση με αζωτούχα λιπάσματα γίνεται συνήθως στην αρχή της ανάπτυξης της αμπέλου, ενώ η λίπανση με φωσφορικά λιπάσματα γίνεται συνήθως πριν από την άνθηση.

Μια σημαντική έλλειψη που εμφανίζεται στην καλλιέργεια του αμπελιού είναι αυτή του μαγνησίου που προκαλεί την εμφάνιση της «ξήρανσης ράχης» των σταφυλιών. Η ξήρανση ράχης είναι μια ασθένεια που προκαλεί τη διακοπή της ωρίμανσης του σταφυλιού με αποτέλεσμα την σταδιακή χαρακτηριστική αφυδάτωση και ξήρανση των ραγών του σταφυλιού. Η ξήρανση ράχης των σταφυλιών επηρεάζεται και από άλλους παράγοντες όπως η ποικιλία του σταφυλιού, το έδαφος καθώς και οι καιρικές συνθήκες που επικρατούν. Για την αντιμετώπιση της ασθένειας της ξήρανσης ράχης των σταφυλιών ψεκάζουμε τα αμπέλια με διαφυλλικά λιπάσματα που έχουν υψηλή περιεκτικότα σε μαγνήσιο.

Είναι σημαντικό να λαμβάνουμε υπόψη το περιβάλλον και την υγεία των εργαζομένων κατά τη διαδικασία της λίπανσης της αμπέλου. Επιλέγοντας φιλικά προς το περιβάλλον και την υγεία λιπάσματα και χρησιμοποιώντας τα με τον σωστό τρόπο, μπορούμε να διασφαλίσουμε μια βιώσιμη και υγιή ανάπτυξη της αμπέλου.

Τέλος, είναι σημαντικό να παρακολουθούμε την ανταπόκριση της αμπέλου στη λίπανση και να προσαρμόζουμε τη διαδικασία λίπανσης ανάλογα με τις ανάγκες της. Η υπερβολική χρήση λιπασμάτων μπορεί να προκαλέσει προβλήματα στην υγεία της αμπέλου και να έχει αρνητικό αντίκτυπο στην παραγωγή και την ποιότητα των σταφυλιών.

Συνοψίζοντας, η λίπανση είναι μια σημαντική διαδικασία για την ανάπτυξη υγιών και παραγωγικών αμπελώνων. Η επιλογή του σωστού λιπάσματος, η προσαρμογή της διαδικασίας λίπανσης στις ανάγκες της αμπέλου και η προστασία του περιβάλλοντος και της υγείας των εργαζομένων είναι καίρια στοιχεία για μια βιώσιμη και υγιή ανάπτυξη της αμπέλους.

Επιπλέον, είναι σημαντικό να αναφέρουμε ότι η λίπανση δεν είναι η μόνη παράμετρος που επηρεάζει την υγεία της αμπέλους και την παραγωγή των σταφυλιών. Άλλοι παράγοντες, όπως οι κλιματικές συνθήκες, η επιλογή του φυτού και η φροντίδα της αμπέλου μετά τη συγκομιδή επηρεάζουν επίσης την παραγωγή των σταφυλιών και την ποιότητα του κρασιού.

Νέο φως στην καταγωγή των αμπελιών και κατ’ επέκταση του κρασιού ρίχνει μια νέα διεθνής γενετική έρευνα, η μεγαλύτερη του είδους της μέχρι σήμερα. Η ανάλυση κατέληξε στο συμπέρασμα ότι η εξημέρωση και καλλιέργεια του αμπελιού άρχισε πριν 11.000 έως 11.500 χρόνια, περίπου 4.000 χρόνια αργότερα σε σχέση με παλαιότερες εκτιμήσεις, σε δύο διαφορετικά μέρη, στη Δυτική Ασία (Εγγύς Ανατολή) και στον Νότιο Καύκασο, τα οποία απείχαν μεταξύ τους περισσότερα από 1.000 χιλιόμετρα.

Στα Βαλκάνια εκτιμάται ότι η αμπελοκαλλιέργεια για κρασί εμφανίστηκε πριν περίπου 8.700 χρόνια, σε συνδυασμό με τη μετανάστευση γεωργών της Ανατολίας προς τη Δύση.

Οι ερευνητές, με επικεφαλής τον καθηγητή Γιανγκ Ντονγκ του κινεζικού Γεωπονικού Πανεπιστημίου Γιουνάν, οι οποίοι έκαναν τη σχετική δημοσίευση στην επιθεώρηση «Science», πραγματοποίησαν γενετική ανάλυση σε περισσότερα από 3.000 δείγματα αμπελιών από 16 χώρες, μεταξύ άλλων από φυτά που βρίσκονταν σε ιδιωτικές συλλογές και δεν είχαν ποτέ μελετηθεί έως τώρα, καθώς επίσης από τοποθεσίες με άγρια αμπέλια (Vitis sylvestris), πέρα από ποικίλες αμπελοκαλλιέργειες (Vitis vinifera) .

Μέχρι σήμερα δεν είχαν αναλυθεί γενετικά αρκετές ποικιλίες αμπελιών, κάτι που για πρώτη φορά κατάφερε η νέα έρευνα, γι’ αυτό θεωρείται ότι δίνει μια πιο αξιόπιστη εικόνα. Μία επικρατούσα προηγουμένως αντίληψη ήταν ότι τα αμπέλια είχαν εξημερωθεί πριν την εμφάνιση της γεωργίας σε μία μόνο τοποθεσία στη Δυτική Ασία και από εκεί είχαν εξαπλωθεί παντού.

Αλλά η νέα μελέτη δείχνει πώς υπήρξε μια παράλληλα διπλή καταγωγή του καλλιεργημένου αμπελιού, με μια παράλληλη κοιτίδα στον Νότιο Καύκασο, ενώ και στα δύο μέρη η εξημέρωση έλαβε χώρα αργότερα, παράλληλα με την ανάδυση της γεωργίας και σχεδόν ταυτόχρονα με την έναρξη καλλιέργειας των δημητριακών. Η εξημέρωση και καλλιέργεια των αμπελιών στον Νότιο Καύκασο είχε περιορισμένη εξάπλωση και σχετικά μικρή κατοπινή επιρροή, ενώ η εξημέρωση στην Εγγύς Ανατολή ήταν αυτή που τελικά κυριάρχησε διεθνώς.

Επίσης ενώ, με βάση την έως τώρα κυρίαρχη θεωρία, τα σταφύλια για κρασί είχαν αρχίσει να καλλιεργούνται πριν τα επιτραπέζια σταφύλια (ως φρούτα), η νέα έρευνα συμπέρανε ότι και τα δύο άρχισαν να καλλιεργούνται παράλληλα. Σε σύγκριση με τα επιτραπέζια, τα σταφύλια για κρασί είναι γενικά μικρότερα, με χοντρότερη φλούδα και λιγότερο σάκχαρο, έχοντας χαρακτηριστικά πιο όμοια με εκείνα των άγριων αμπελιών.

Ακόμη η μελέτη βρήκε ότι προέλευση του κρασιού στην Ευρώπη σχετίζεται με τη διασταύρωση ανάμεσα σε άγρια δυτικοευρωπαϊκά αμπέλια και σε εξημερωμένα αμπέλια της Εγγύς Ανατολής που αρχικά χρησιμοποιούνταν ως πηγή τροφής. Αντίθετα με τα δημητριακά, υπήρχαν στην Ευρώπη πληθυσμοί άγριων αμπελιών, που στη συνέχεια “παντρεύτηκαν” με τα εισαγόμενα εξημερωμένα αμπέλια.

Εξάλλου οι ερευνητές εντόπισαν μερικά γονίδια που βελτιώνουν τη γεύση, το χρώμα και την υφή των σταφυλιών και τα οποία θα μπορούσαν να βοηθήσουν τους σημερινούς οινοποιούς να δημιουργήσουν ποικιλίες πιο ανθεκτικές στην κλιματική αλλαγή και γενικότερα στο περιβαλλοντικό στρες και στις ασθένειες των φυτών.

H ρύθµιση για την άρση των περιορισµών στις φυτεύσεις οινοποιήσιµων ποικιλιών θα περιληφθεί σε υπουργική απόφαση (ΥΑ) της οποίας το περιεχόµενο επεξεργάζονται ήδη, αυτόν τον καιρό, οι αρµόδιες υπηρεσίες του υπουργείου Αγροτικής Ανάπτυξης και ειδικότερα το αρµόδιο Τµήµα Αµπέλου, Οίνου και Αλκοολούχων Ποτών, µετά από σχετική εισήγηση του προϊσταµένου του τµήµατος, ∆ιονύση Γραµµατικού.

 

Οι πληροφορίες θέλουν επί του πνεύµατος που διέπει την προωθούµενη ρύθµιση να έχουν δώσει τη συγκατάθεσή τους όλες οι οργανώσεις. Το θέµα συζητήθηκε σε ευρεία σύσκεψη µε όλες οι ενδιαφερόµενες πλευρές του κλάδου,  απ’ όπου και προκρίθηκε ολόκληρη η Ελλάδα να αποτελέσει ένα Αµπελουργικό ∆ιαµέρισµα (αντί 17 µέχρι τώρα), όπου και θα µπορεί να γίνει φύτευση και καλλιέργεια όλων των εγχώριων ποικιλιών που είναι εγγεγραµµένες στον Εθνικό Κατάλογο.

∆εν θα ισχύσει βέβαια το ίδιο και για τις ξενικές ποικιλίες. Για ευνόητους λόγους, η  καλλιέργεια των ξένων ποικιλιών στη χώρα µας θα συνεχίσει να υπακούει σε συγκεκριµένες δεσµεύσεις, τόσο ως προς το εύρος των ποικιλιών που µπορούν να έρθουν στην Ελλάδα, όσο και ως προς τις ειδικότερες περιοχές στις οποίες θα µπορούν αυτές να φιλοξενηθούν.

Η έκδοση της σχετικής απόφασης θα πάρει το δρόµο της υπογραφής µόλις ολοκληρωθεί και η ειδική µελέτη που έχει ανατεθεί στο Γεωπονικό Πανεπιστήµιο της Αθήνας και έχει να κάνει µε την επιστηµονική τεκµηρίωση όχι των επιτρεπόµενων ποικιλιών, καθώς όλες πλέον θα είναι επιτρεπόµενες, αλλά των προτεινόµενων (εγχώριων πάντα) ποικιλιών για κάθε περιοχή. Η τεκµηρίωση αυτή δεν θα κινείται σε γεωγραφικά όρια αλλά θα λαµβάνει υπόψη τα γεωφυσικά και κλιµατολογικά χαρακτηριστικά κάποιων περιοχών και το συσχετισµό τους µε τις  αντίστοιχες ποικιλίες.

Η νέα προσέγγιση έχει αναµφίβολα το ενδιαφέρον της, καθώς απελευθερώνει δυνάµεις και δίνει τη δυνατότητα ενδυνάµωσης των ντόπιων ποικιλιών στη διεθνή αγορά του κρασιού, προϋποθέτει, ωστόσο, βαθιά µελέτη και υπευθυνότητα από τους αµπελουργούς σε σχέση µε τις επιλογές τους. Το ότι θα µπορούν τυπικά να φυτεύονται όλες οι ποικιλίες παντού δεν σηµαίνει ότι όλες κάνουν για όλα τα αµπελοτόπια. Έχει ιδιαίτερη σηµασία, η κάθε επιλογή να υπακούει σε συγκεκριµένα κριτήρια και όχι να ακολουθούνται τυφλά οι τάσεις της µόδας.

Διαβάστε περισσότερα στον σύνδεσμο που ακολουθεί

Σε όλη την Ελλάδα όλες οι γηγενείς ποικιλίες αμπέλου, άρση περιορισμών φύτευσης

Τα βασικά βήματα για την παραγωγή σπιτικού κρασιού είναι τα ακόλουθα:

  • Τρύγος: Η συγκομιδή των σταφυλιών από το αμπέλι μας
  • Πάτημα σταφυλιών – θραύση της ρώγας
  • Παραγωγή μούστου (γλεύκους)

Εναλλακτικά μπορείτε να αγοράσετε μούστο από κάποιο οινοποιείο ή πατητήρι της αρεσκείας σας. Σημαντικό να αγοράσετε μούστο από την ποικιλία που επιθυμείτε οπότε εδώ τίθεται ένα θέμα εμπιστοσύνης προς εκείνον που θα αγοράσετε. Επίσης ένας μούστος απολασπωμένος θεωρείται καλύτερος προς ζύμωση. Τα σύγχρονα οινοποιεία έχουν τον κατάλληλο εξοπλισμό για την απολάσπωση του φρέσκου μούστου.

  • Οινολογική – χημική ανάλυση του μούστου, παραλαβή σχετικών οδηγιών και οινολογικών ουσιών από τον οινολόγο.
  • Αλκοολική ζύμωση
  • Δεύτερη οινολογική – χημική ανάλυση του ζυμωμένου πλέον γλεύκους, παραλαβή σχετικών οδηγιών και οινολογικών ουσιών από τον οινολόγο για το σφράγισμα του οινοδοχείου.
  • Αποθήκευση και ωρίμανση του κρασιού
  • Εμφιάλωση του κρασιού

Τρύγος: Η συγκομιδή των σταφυλιών από το αμπέλι μας

Για να φτιάξουμε το κρασί μας πρέπει καταρχήν να αποφασίσουμε τι σταφύλια (ή μούστο) θα χρησιμοποιήσουμε. Καλή ποιότητα μούστου θα μας δώσει το αντίστοιχο κρασί. Η ποιότητα είναι φανερό ότι εξαρτάται από το σταφύλι. Πρέπει να διαλέξουμε την ποικιλία και αν είναι δυνατόν την κατάσταση των σταφυλιών και τον τρόπο που έγινε η παραγωγή του μούστου.

Ο τρύγος είναι το πρώτο βήμα στη διαδικασία παραγωγής κρασιού. Η συγκομιδή των σταφυλιών την κατάλληλη στιγμή, είναι ένα από τα πιο κρίσιμα βήματα της διαδικασίας παραγωγής σπιτικού κρασιού.

Για να αποφασίσουμε πότε ήρθε η ώρα για τρύγο χρειάζεται επιστημονικές γνώσεις καθώς και συνεχή δοκιμή και μετρήσεις των σταφυλιών.  Η οξύτητα και η γλυκύτητα των σταφυλιών θα πρέπει να είναι σε τέλεια ισορροπία για να έρθει η ώρα του τρύγου. Μπορείτε να κάνετε μια τυχαία δειγματοληψία από ρώγες στον αμπελώνα σας και να κάνετε έναν έλεγχο τεχνολογικής ωριμότητας στο οινολογικό εργαστήριο ώστε να πάρουμε τις απαραίτητες ενδείξεις που θα καθορίσουν την απόφασή μας.

Μόλις τα σταφύλια μεταφερθούν στο οινοποιείο, γίνεται μια διαλογή και αφαιρούνται τα σάπια ή τα υπερώριμα σταφύλια.

Πάτημα σταφυλιών – θραύση της ρώγας

Η διαδικασία ξεκινάει με τον διαχωρισμό των ρωγών του σταφυλιού από το στέλεχος του, τα λεγόμενα τσάμπουρα (βοστρυχους)

Στην συνέχεια γίνεται η θραύση η οποία μπορεί να γίνει με δύο τρόπους παραδοσιακά ή μηχανικά.

Γίνεται λοιπόν είτε με το πάτημα των σταφυλιών με τα πόδια που είναι η απλούστερη και πιο παραδοσιακή μέθοδος. Βάζετε ολόκληρα τα τσαμπιά σταφυλιού σε ένα κάδο (δοχείο) και τα πατάτε με τα πόδια σας.

Είτε μηχανικά, για μεγαλύτερες ποσότητες και χρησιμοποιούμε ένα ειδικό μηχάνημα που λέγεται σπαστήρας. Υπάρχουν διάφοροι τύποι σπαστήρων, χειροκίνητοι και ηλεκτροκίνητοι σπαστήρες. Υπάρχουν σπαστήρες που διαχωρίζουν τα κοτσάνια από τις ρώγες και άλλοι που δεν το κάνουν.

Στο τέλος αυτής της φάσης θα έχετε στη διάθεσή σας τον σταφυλοπολτό.

Το τι θα κάνετε στη συνέχεια με το σταφυλοπολτό, εξαρτάται από το είδος του οίνου που θέλετε να φτιάξετε: Λευκό, Ροζέ ή Ερυθρό.

Παραγωγή μούστου (γλεύκους)

Αν θέλουμε να φτιάξουμε λευκό οίνο (λευκή οινοποίηση), πρέπει να προχωρήσουμε άμεσα στη σύνθλιψη του σταφυλοπολτού και την εξαγωγή του μούστου (γλεύκος).

Αυτό γίνεται με την βοήθεια ενός σταφυλοπιεστηρίου (στροφιλιά) που πιέζει τον σταφυλοπολτό και εξάγεται ο μούστος.

Στην περίπτωση του λευκού μούστου, βελτιώνουμε πολύ την ποιότητα εάν προμηθευτούμε απολασπωμένο μούστο ή πετύχουμε από μόνοι μας απολάσπωση στο δικό μας. Ο απολασπωμένος μούστος είναι διαυγής, πολλές φορές θυμίζει κρασί. Για να πετύχουμε τη δική μας απολάσπωση πρέπει να έχουμε υγιή και σε καλή κατάσταση σταφύλια τα οποία να πιέζονται πολύ γρήγορα μετά το τρύγο, απόλυτη καθαριότητα στους χώρους και τα εργαλεία που χρησιμοποιούμε και όσο το δυνατόν πιο χαμηλή θερμοκρασία.(δροσερό περιβάλλον, πολύ πρωινός τρύγος κλπ.).

Ακολουθεί αμέσως μετά την εξαγωγή του μούστου η θείωσή του (με μεταμπισουλφίτ) σύμφωνα με τις οδηγίες του οινολόγου σας.

Στην περίπτωση αυτή δεν ξεκινά η ζύμωση στο βαρέλι, με αποτέλεσμα να έχουμε τη δυνατότητα μετά 24 ώρες περίπου να πάρουμε το διαυγή μούστο (90% – 95% περίπου της συνολικής ποσότητας) μεταγγίζοντας σε άλλο δοχείο. 

Για να φτιάξουμε κόκκινο κρασί, μόλις σπάσουμε το σταφύλι και θειώσουμε τον σταφυλοπολτό (με μεταμπισουλφίτ) είναι απαραίτητο να αφήσουμε τα στέμφυλα (φλούδια) να παραμείνουν μαζί με το χυμό, επειδή ο χυμός ακόμα και σε πολλές ερυθρές ποικιλίες είναι λευκός. Οι ερυθρές χρωστικές και άλλες ουσίες του κόκκινου κρασιού (π.χ. τανίνες) υπάρχουν στο φλοιό της ρώγας και από εκεί πρέπει να τις πάρουμε.

Για να γίνει αυτό δυνατό χρειάζεται για 4-5 ημέρες τουλάχιστον να γίνεται η ζύμωση με την παρουσία των φλοιών Κατά τη διάρκεια αυτών των ημερών είναι απαραίτητο να γίνεται συνέχεια ανακάτεμα (η διαβροχή της επιφάνειας του χυμού) γιατί οι φλοιοί ανεβαίνουν στην επιφάνεια του μούστου με αποτέλεσμα να μη γίνεται καλή εκχύλιση αλλά και να είναι πολύ πιθανή η προσβολή από οξομύκητες (η επιφάνεια στεγνώνει και δεν έχει τη φυσική προστασία του διοξειδίου του άνθρακα)

Οινολογική – χημική ανάλυση του μούστου, παραλαβή σχετικών οδηγιών και οινολογικών ουσιών από τον οινολόγο.

Η χημική ανάλυση προσφέρει μια εικόνα της σύστασης του μούστου και θα μας δώσει χρήσιμες πληροφορίες για τις παρεμβάσεις που χρειάζεται να γίνουν σε αυτόν προκειμένου να ζυμώσει σωστά και χωρίς προβλήματα.

Η 1η σειρά χημικών – οινολογικών αναλύσεων είναι προτιμότερο να γίνει αμέσως μετά την έκθλιψη των στεμφύλων και την παραλαβή ολόκληρης της ποσότητας του μούστου (θα στείλετε δείγμα για ανάλυση την πρώτη ή δεύτερη ημέρα, μόλις συγκεντρώσετε τον μούστο που θα οινοποιήσετε στο οινοδοχείο σας). Σε αυτήν θα γίνει ο προσδιορισμός των εξής παραμέτρων:

  • Βaume, 
  • Δυναμικός Αλκοολικός Τίτλος, 
  • Ολική Οξύτητα, 
  • Τρυγικό Οξύ,
  • pH, 
  • Σίδηρος (Fe)
  • Συμβουλευτική & Παροχή οινολογικών ουσιών
  • EΧΤRΑ επιλογή ο έλεγχος ολικού θειώδους (Total SO2)

(Η απαιτούμενη ποσότητα δείγματος για την πραγματοποίηση των αναλύσεων αυτών είναι 500 ml)

Αλκοολική ζύμωση

Αφού προβούμε στις απαραίτητες διορθώσεις που μας έχει προτείνει ο οινολόγος, ο μούστος (ή ο χυμός) θα αρχίσει να ζυμώνει φυσιολογικά μέσα στις πρώτες 3-4 ημέρες από τις άγριες ζύμες που βρίσκονται στους φλοιούς των σταφυλιών και έχουν περάσει πλέον στο μούστο μας.

Ωστόσο, πολλοί οινοπαραγωγοί παρεμβαίνουν και προσθέτουν μια εμπορικά καλλιεργημένη μαγιά/ζύμη για να εξασφαλίσουν συνέπεια και να προβλέψουν το τελικό αποτέλεσμα.

Η ιδανική θερμοκρασία ζύμωσης είναι 18° C για τους λευκούς μούστους και 24° – 28° C για τους ερυθρούς. Πρέπει να φροντίζουμε ώστε το βαρέλι μας ή η δεξαμενή να βρίσκεται σε όσο το δυνατόν πιο δροσερό χώρο και καλά αεριζόμενο διότι εκτός από τις εξωτερικές συνθήκες η διαδικασία της ζύμωσης παράγει από μόνη της θερμότητα ώστε πολλές φορές η θερμοκρασία στο εσωτερικό του βαρελιού να υπερβεί τους 30° – 35° C με αποτέλεσμα τη διακοπή της ζύμωσης και την υποβάθμιση της ποιότητας του κρασιού που κινδυνέυει από εκτροπές.

Η ζύμωση μπορεί να διαρκέσει από μερικές ημέρες έως ένα μήνα ή και περισσότερο. Αυτό εξαρτάται από διάφορους παράγοντες όπως είναι η σακχαροπεριεκτικότητα, η θερμοκρασία ζύμωσης, η ικανότητα του σακχαρομύκητα, η σύσταση του μούστου σε θρεπτικά συστατικά για τον σακχαρομύκητα, κ.α.

Δεύτερη οινολογική – χημική ανάλυση του ζυμωμένου πλέον γλεύκους, παραλαβή σχετικών οδηγιών και οινολογικών ουσιών από τον οινολόγο για το σφράγισμα του οινοδοχείου.

Η 2η σειρά χημικών – οινολογικών αναλύσεων θα γίνει αμέσως μετά το τέλος της ζύμωσης.  Σε αυτήν, αφού ξαναφέρετε στο οινολογικό εργαστήριο ένα νέο δείγμα, θα προσδιοριστούν οι εξής παράμετροι:

  • Ειδικό βάρος,
  • Αλκοολικός Τίτλος, 
  • Ολική Οξύτητα, 
  • Τρυγικό Οξύ,
  • pH, 
  • Πτητική οξύτητα,
  • Γλυκονικό Οξύ,
  • Ελεύθερο θειώδες SO2, 
  • Ολικό θειώδες SO2, 
  • Σίδηρος (Fe)
  • Συμβουλευτική & Παροχή οινολογικών ουσιών

(Η απαιτούμενη ποσότητα δείγματος για την πραγματοποίηση των αναλύσεων αυτών είναι 500 ml)

Αυτή η χημική ανάλυση είναι ιδιαίτερα χρήσιμη και απαραίτητη διότι ο οινολόγος θα εξετάσει το αποτέλεσμα της αλκοολικής ζύμωσης και θα προβεί στις απαραίτητες τελευταίες διορθώσεις πριν το οριστικό σφράγισμα του οίνου.

Αποθήκευση και ωρίμανση του κρασιού

Για τα να αποφασίσουμε που θα βάλουμε το μούστο μας ώστε να ωριμάσει, έχουμε συνήθως τρείς επιλογές:
– ξύλινο βαρέλι
– ανοξείδωτη δεξαμενή
– πλαστικό βαρέλι


Το ξύλινο βαρέλι είναι παραδοσιακά ο πιο συνηθισμένος χώρος για το κρασί. Η βασική διαφορά από τα δύο άλλα υλικά είναι ότι επιτρέπει τη σταδιακή επίδραση του οξυγόνου στο περιεχόμενο.

Το βαρέλι το καθαρίζουμε με διάφορα ειδικά καθαριστικά όπως π.χ. COSA, με καυστική ποτάσσα, με πολύ ζεστό νερό (η ιδανική λύση είναι η ΑΤΜΙΣΗ με πιεστικό μηχάνημα), ή ‘ξεφούντωμα’ (άνοιγμα του βαρελιού) γιά καθαρισμό, ξύσιμο ή/και κάψιμο (είναι προφανές ότι το τελευταίο χρειάζεται βαρελά, πράγμα σπάνιο στις μέρες μας, επίσης δεν μπορεί να γίνεται κάθε χρόνο και γενικά πρόκειται για πρακτική σε παλιά βαρέλια όχι σε καλή κατάσταση)

Τα ανοξείδωτα δοχεία (δεξαμενές INOX) έχουν πολλά πλεονεκτήματα λόγω του υλικού κατασκευής τους (ανοξείδωτος χάλυβας). Πολύ μεγάλο, ουσιαστικά απεριόριστο χρόνο ζωής, δεν παρουσιάζουν διαρροές είναι σχετικά εύκολα στη μεταφορά και στον καθαρισμό τους. Επιπλέον στην περίπτωση των λευκών κρασιών έχουμε δυνατότητα ελέγχου της θερμοκρασίας στη  φάση της ζύμωσης (εφόσον φέρουν διπλό τοίχωμα μέσα στο οποίο κινείται ψυχόμενο νερό από ψύκτη), πράγμα πολύ σημαντικό.

Κυκλοφορούν σε τρία είδη.

1ον, με σταθερό καπάκι,
2ον, με καπάκι που αλλάζει θέση και σταθεροποιείται στην καινούργια με φυσικό ελαστικό δακτύλιο (σαμπρέλα),
3ον, με καπάκι που επιπλέει στην επιφάνεια του κρασιού, πλωτήρας με ελάχιστο παραφινέλαιο στην περιφέρεια του.


Στις δύο τελευταίες περιπτώσεις έχουμε τη δυνατότητα να είναι το δοχείο μας πάντα γεμάτο, χωρίς κενό, καθώς καταναλώνουμε το κρασί.

– Το πλαστικό βαρέλι, πολύ δημοφιλές τελευταία, είναι μια εύκολη και πρακτική λύση. Εχει πολύ χαμηλό κόστος εύκολο στη μεταφορά, με απεριόριστο χρόνο ζωής, χωρίς διαρροές, σίγουρα προτιμότερο από ένα παλιό ή προβληματικό ξύλινο βαρέλι. Μπορεί να δώσει ένα υγιές κρασί.


Με βάση τα προηγούμενα η πρώτη μας επιλογή -χωρίς υπολογισμό του κόστους- θα ήταν ένα καλό ξύλινο βαρέλι για κόκκινο κρασί και μια ανοξείδωτη δεξαμενή για λευκό κρασί. Εάν θέλαμε κάτι με χαμηλότερο κόστος και εύκολο στο χειρισμό το πλαστικό βαρέλι αποτελεί μια αξιόπιστη λύση.

Εμφιάλωση του κρασιού

Η ωρίμαση του κρασιού μπορεί να διαρκέσει από μερικούς μήνες έως και χρόνια. Αυτό εξαρτάται από τον τύπο του κρασιού (λευκός, ερυθρός, γλυκός, την ποικιλία κ.τ.λ.)

Μετά την ωρίμαση, τα κρασιά είναι έτοιμα να καταναλωθούν και εμφιαλώνονται είτε με φελλό είτε με βιδωτό πώμα, ανάλογα με την προτίμηση του οινοποιού.

Σας προτείνουμε την εξής σχετική υπηρεσία του οινολογικού εργαστηρίου:

Κάθε χρόνο η οινοποιία χάνει δισεκατομμύρια ευρώ από πλαστά κρασιά και παράνομες συναλλαγές.

Το χρηματοδοτούμενο από την ΕΕ έργο TRACEWINDU στοχεύει να εξασφαλίσει και να βελτιώσει την ιχνηλασιμότητα του κρασιού σε ολόκληρη την αλυσίδα αγοράς του οίνου, με έξυπνη επισήμανση και καταγραφή δεδομένων μέσω τεχνολογίας blockchain.

Αυτό θα επιτρέψει στους καταναλωτές να πραγματοποιούν αγορές με βάση πλήρεις και αξιόπιστες πληροφορίες σχετικά με τη διαδικασία παραγωγής.

Επιπλέον, το έργο θα συμβάλλει στη βελτίωση της παραγωγικότητας του αμπελώνα με τη χρήση φυτοπροστατευτικών προϊόντων καθώς και την ανάλυση της γεωγραφικής προέλευσης ως μέρος μιας στρατηγικής πολλαπλών προσεγγίσεων για τη διασφάλιση της ιχνηλασιμότητας / πιστοποίησης του κρασιού.

Ο σκοπός του έργου

Η αγορά του κρασιού έχει αλλάξει δραματικά τα τελευταία πενήντα χρόνια, μεταβαίνοντας από τις μικρές εθνικές αγορές, που μόλις εξαπλώνονται και περιορίζονται σε ειδικούς, στην παγκοσμιοποιημένη επανάσταση του διαδικτύου.

Η οινοποιία αντιπροσωπεύει σημαντικό μέρος τόσο της γεωργίας όσο και της βιομηχανίας τροφίμων σε πολλές χώρες (π.χ. η Ισπανία, η Γαλλία και η Ιταλία αντιπροσωπεύουν από μόνες τους συνολικά το 32% της παγκόσμιας επιφάνειας αμπελώνων, συγκαταλέγοντάς τους στους 5 κορυφαίους παγκόσμιους παραγωγούς σταφυλιών το 2018).

Ωστόσο, η οινοποιία απειλείται από παραποιημένα προϊόντα και παράνομες συναλλαγές.

Ο συνολικός στόχος έρευνας και ανάπτυξης τεχνολογίας του TRACEWINDU είναι να βελτιώσει την παραγωγικότητα των αμπελώνων με τη χρήση νέου συνδυασμού φυτοπροστατευτικών προϊόντων, ενώ ταυτόχρονα η ανάλυση γεωγραφικής προέλευσης ενσωματώνεται σε μια στρατηγική πολλαπλών προσεγγίσεων για τη διασφάλιση της ιχνηλασιμότητας / πιστοποίησης του κρασιού.

Αυτή η προσέγγιση θα συσχετιστεί με τα αποτελέσματα της οργανοληπτικής ανάλυσης για τη δημιουργία δεδομένων γραφήματος βαθμολογίας ετικετών με τη μορφή διαβατηρίου προϊόντος που θα περιλαμβάνεται στις έξυπνες ετικέτες.

Η έξυπνες ετικέτες είναι φυσικές ετικέτες με μοναδικά αναγνωριστικά σε επίπεδο στοιχείου με τη μορφή κωδικών QR για ψηφιακή και δυναμική κοινή χρήση πληροφοριών και παροχή όλων των σχετικών πληροφοριών προϊόντος σε όλο τον κύκλο ζωής του προϊόντος και διαφάνεια των δεδομένων που θα διευκολύνεται από την αποκεντρωμένη τεχνολογία blockchain.

Μέσω των εφαρμοζόμενων έξυπνων ετικετών, το TRACEWINDU θα υποστηρίζει τον εντοπισμό φιαλών απευθείας από τον παραγωγό και κάθε φορά που ένα μπουκάλι αλλάζει χέρια θα ενημερώνεται η μεταβιβαση στη ιδιοκτησία.

Έτσι και τα μπουκάλια που είναι πιστοποιημένα από τη στιγμή και τον τόπο παραγωγής θα έχουν ακόμη μεγαλύτερη αξία σε δευτερογενείς αγορές.

Τα οργανικά οξέα έχουν σημαντική συνεισφορά στη σύνθεση, την σταθερότητα και τις οργανοληπτικές ιδιότητες των οίνων και οι ιδιότητές τους ως συντηρητικά, ενισχύουν τη μικροβιολογική και φυσικοχημική σταθερότητα των κρασιών.

Τρυγικό οξύ

Το τρυγικό οξύ αποτελεί το κυρίαρχο οξύ στα άγουρα σταφύλια και στο μούστο. Η περιεκτικότητα του τρυγικού οξέος στο πράσινο σταφύλι ανέρχεται περίπου στα 15 g/L. Με τη πρόοδο της ωρίμανσης όμως, ένα μέρος του τρυγικού οξέος «καίγεται», ενώ το υπόλοιπο διαλύεται στις νέες ποσότητες νερού που διογκώνουν τις ράγες, έτσι ώστε η περιεκτικότητά του στο ώριμο σταφύλι να κατέρχεται στα 7.5 g/L περίπου.

Ανάλογη πτώση των τρυγικών αλάτων (όξινο τρυγικό κάλιο και ουδέτερο τρυγικό ασβέστιο) γίνεται με την επίδραση του ψύχους του χειμώνα και τελικά η ποσότητα του τρυγικού οξέος στους οίνους σταθεροποιείται σε 1.5-4.5 g/L περίπου.

Μηλικό οξύ

Το μηλικό οξύ βρίσκεται σε όλους τους ζωντανούς ιστούς. Στο χυμό πράσινων σταφυλιών ακριβώς πριν την αλλαγή του χρώματος, η συγκέντρωση μπορεί να φτάσει τα 25 g/L. Κατά την έναρξη της ωρίμανσης, η συγκέντρωση του μηλικού μειώνεται κατά το ήμισυ (λόγω αραίωσης και καύσης). Κατά τη ωριμότητα, γλεύκη από βορειότερες περιοχές περιέχουν 4-6.5 g/L μηλικό οξύ ενώ σε νοτιότερες περιοχές οι συγκεντρώσεις φτάνουν μόνο στα 1-2g/L.

 Η ποσότητα του μηλικού οξέος στους οίνους κυμαίνεται από 0-4 g/L. Το μηλικό οξύ ασκεί σημαντική επίδραση στον οργανοληπτικό χαρακτήρα των οίνων, δίνοντας σ’ αυτούς μια χορτώδη οσμή και γεύση και μια κάποια στυφάδα

Κιτρικό οξύ

Το κιτρικό οξύ είναι ευρέως διαδεδομένο στη φύση και κυρίως σε όλα τα φρούτα. Έχει σημαντικό βιοχημικό και μεταβολικό ρόλο καθώς συμμετέχει στο κύκλο του Krebs, ενώ χρησιμοποιείται ευρέως από τις βιομηχανίες τροφίμων και ποτών ως παράγοντας οξίνισης.

Επίσης όσον αφορά τον οίνο, διαθέτει σε υψηλό βαθμό την ιδιότητα των υδροξυοξέων να διαλυτοποιούν το τρισθενή σίδηρο, έτσι ώστε να χρησιμοποιείται για τη προστασία από τα σιδηρικά θολώματα.

Η συγκέντρωσή του στο γλεύκος και στον οίνο, πριν από τη μηλογαλακτική ζύμωση, κυμαίνονται μεταξύ των 0.5 και 1 g/L (ποσότητες της τάξεως των 0.8-1.0 g/L οφείλονται κυρίως στη ευγενή σήψη από Botrytis cinerea)

 Κατά τη διάρκεια της αλκοολικής και μηλογαλακτικής ζύμωσης μέσω των μεταβολικών μονοπατιών, παράγονται και δευτερεύοντα οξέα (πτητικά και μη) τα οποία επίσης επηρεάζουν τα οργανοληπτικά χαρακτηριστικά των οίνων. Μερικά από αυτά αναλύονται παρακάτω:

Οξικό οξύ

Αποτελεί το 90-95% της πτητικής οξύτητας και παράγεται σε μεγάλες ποσότητες από βακτηριακές προσβολές των οίνων, το μέγεθος της περιεκτικότητας του οποίου αποτελεί κριτήριο για την υγιεινή κατάσταση αυτών. Η παρουσία του οξικού οξέος στους οίνους, πέρα από μια ορισμένη ποσότητα (0.3 g/L), υποβαθμίζει τα χαρακτηριστικά αυτών, προσδίδοντας δυσάρεστη οσμή και γεύση ξυδιού (> 1 g/L)

Ηλεκτρικό οξύ

Το ηλεκτρικό οξύ παράγεται κατά την αλκοολική ζύμωση των σακχάρων και η μεγαλύτερη ποσότητα αυτού σχηματίζεται κυρίως κατά την αρχή της ζύμωσης. Η περιεκτικότητα του ηλεκτρικού οξέος στους οίνους ανέρχεται σε 0.5-1.5 g/L και βρίσκεται σε αναλογία 1/100 (κατά βάρος) με την αλκοόλη. Το συγκεκριμένο οξύ είναι πολύ ανθεκτικό στις βακτηριακές προσβολές και ασκεί σπουδαία επίδραση στη διαμόρφωση των οργανοληπτικών χαρακτηριστικών των οίνων καθώς η γεύση του συνδυάζει το πικρό, το ξινό και το αρμυρό

Γαλακτικό οξύ

Το γαλακτικό οξύ είναι το μόνο από τα οργανικά οξέα που συναντάται στους οίνους και όχι στα γλεύκη. Το γαλακτικό οξύ συναντάται στους οίνους σε δύο ισομερή, το (D-) ισομερές και το (L+) ισομερές και έχει τριπλή προέλευση:

α) από τις ζύμες κατά τη διάρκεια της αλκοολική ζύμωσης. Με το τρόπο παράγεται κυρίως (D-) γαλακτικό σε ποσότητες 0.1-0.4 g/L ενώ το L+ παράγεται σε ίχνη,

β) από τα γαλακτικά βακτήρια κατά τη μετατροπή του μηλικού οξέος σε γαλακτικό έως και 3 g/L,

γ) από τα γαλακτικά βακτήρια κατά τη προσβολή των σακχάρων, της γλυκερίνης και του τρυγικού οξέος.

Εάν διαπιστωθεί ότι το γαλακτικό οξύ που περιέχεται στον οίνο προέρχεται από την αλκοολική ζύμωση τότε κυριαρχεί η μορφή του (D-) ισομερούς ενώ αντίθετα αν κυριαρχεί η μορφή του (L+), τότε έχει λάβει χώρα μηλογαλακτική ζύμωση.

Όταν όμως στον οίνο κυριαρχούν και οι δύο μορφές και σε ποσότητες μεγαλύτερες από τα προβλεπόμενα για το εκάστοτε ισομερές όρια, τότε πρόκειται για προσβολή σακχάρων από γαλακτικά βακτήρια ή και άλλων ακόμη συστατικών του οίνου.

Το γαλακτικό οξύ είναι το περισσότερο χημικώς και βιολογικώς σταθερό οργανικό οξύ του οίνου και γι’ αυτό το λόγο δύναται να χρησιμοποιηθεί για την αύξηση της οξύτητας ορισμένων οίνων.

Κατά τη αλκοολική ζύμωση από τον σακχαρομύκητα, εκτός από την αιθανόλη, παράγεται και η γλυκερόλη, η οποία είναι πιθανώς η χημική ένωση με τη μεγαλύτερη συγκέντρωση στο κρασί

Είναι το πιο σημαντικό παραπροϊόν της αλκοολικής ζύμωσης.

Η ελάχιστη συγκέντρωση γλυκερόλης στο κρασί είναι 5 g/L, αλλά δύναται να φτάσει τιμές που κυμαίνονται στα 15-20 g/L, εξαρτώμενα από τις συνθήκες της οινοποίησης (ειδικά στα θειωμένα γλεύκη).

Σταφύλια προσβεβλημένα από ευγενή σήψη, περιέχουν ήδη μερικά γραμμάρια γλυκερόλης, τα οποία προστίθενται στη ποσότητα που παράγεται κατά την αλκοολική ζύμωση.

Η γλυκερόλη παράγεται από τις ζύμες κατά τα αρχικά στάδια της αλκοολικής ζυμώσεως. Θεωρείται γενικά ότι παράγεται «με τα πρώτα 50 γραμμάρια σακχάρων που ζυμώνουν».

Το γεγονός αυτό αντιστοιχεί στην έναρξη της γλυκεροπυροσταφυλικής ζύμωσης.

Η γλυκερόλη στο κρασί μπορεί να δράσει ως θρεπτικό για την ανάπτυξη διαφόρων μικροοργανισμών.

Επίσης, ορισμένα επιβλαβή βακτήρια είναι ικανά να αποικοδομήσουν τη γλυκερόλη, με μία αντίδραση διπλής αφυδάτωσης και να παράξουν ακρολείνη.

Η ακρολείνη αντιδρά με τις τανίνες ενισχύοντας την αίσθηση του πικρού. Λόγω της υψηλής της συγκέντρωσης, θεωρήθηκε ότι η γλυκερόλη μπορεί να επηρεάσει τα οργανοληπτικά χαρακτηριστικά των οίνων, δίνοντας την εντύπωση της πληρότητας (λόγω αυξημένου ιξώδους) και της απαλότητας όσον αφορά σώμα. Η γλυκερόλη έχει γλυκιά γεύση η οποία ενισχύει την γλυκάδα της αιθανόλης στα ξηρά κρασιά.

Η αποτελεσματικότερη ουσία που προστατεύει το αμπέλι και το σταφύλι είναι το θειάφι στο χωράφι και ο θειώδης ανυδρίτης στο οινοποιείο και φυσικά στο κρασί. Πρόκειται για το διοξείδιο του θείου SO2 (το γνωστό «μεταμπισουλφίτ»), που είτε σε στερεά είτε σε υγρή είτε σε αέρια μορφή παίζει καθοριστικό ρόλο συντηρητικού, αντιβιοτικού και αντιοξειδωτικού μέσα στο κρασί, κατέχοντας την πρώτη θέση προστατευτικού μέσου τριπλής εμβέλειας και δράσης.

Προστίθεται οπωσδήποτε πριν αρχίσει οποιαδήποτε ζύμωση, στα άσπρα κρασιά αμέσως μετά το πιεστήριο, και στα κόκκινα στον κάδο (ή βαρέλι) εκχύλισης.


Η ποσότητα του θειώδη ανυδρίτη που προσθέτουμε εξαρτάται

  1. από τη φυτοπαθολογική κατάσταση των στεμφύλων
  2. από το βαθμό ωρίμανσης αυτών
  3. από τη θερμοκρασία περιβάλλοντος
  4. από το ph του γλεύκους
  5. από την επιλογή μας να γίνει μηλογαλακτική ζύμωση ή όχι
  6. από τον τύπο κρασιού που παρασκευάζουμε και 
  7. από τις ιδιαιτερότητες κάθε περιοχής

Η χρήση του στην οινοποίηση έχει να κάνει με το γεγονός ότι πρώτον δεσμεύει το οξυγόνο και άρα δεν αφήνει τις χρήσιμες ουσίες του μούστου και του κρασιού να οξειδωθούν και δεύτερον είναι καταστροφικό για τα βακτήρια που μπορούν να ξυνίσουν ή να αλλοιώσουν το κρασί όπως επίσης και αρκετούς ζυμομύκητες που δεν προσφέρουν θετικά στο κρασί.

Ο θειώδης ανυδρίτης μέσα στο κρασί βρίσκεται σε δυο μορφές, ελεύθερος και δεσμευμένος. Μικρό μέρος του ελεύθερου ανυδρίτη βρίσκεται υπό τη μορφή που ονομάζουμε δραστικό/ενεργό ή μοριακό και είναι αυτό που έχει τον κυριότερο ρόλο στην τροποποίηση των οργανοληπτικών ιδιοτήτων του κρασιού και που εμφανίζει δηκτική αίσθηση.

Ολικό Διοξείδιο του Θείου (SO2)
Ελεύθερο Διοξείδιο του Θείου (SO2)Δεσμευμένο Διοξείδιο το Θείου
Ενεργό
SO2
Bisulfite(HSO3)SulfiteSO3=Σουλφίδια που είναι δεσμευμένα με Ζάχαρα, Ακεταλδεύδες Φαινολικές Ενώσεις κλπ.

Οι πιο σημαντικές ουσίες με τις οποίες ενώνεται ο θειώδης ανυδρίτης είναι τα σάκχαρα (γλυκόζη) , οι ανθοκυάνες που αποτελούν τις χρωστικές του κρασιού, διάφορες φαινολικές ενώσεις και η ακεταλδεΰδη που παράγεται από τις ζύμες ως ενδιάμεσο προϊόν μεταβολισμού των σακχάρων και ως προϊόν οξείδωσης της αιθανόλης κατά την συντήρηση του κρασιού.

Με τις δύο πρώτες ενώνεται ασθενώς και αποτελεί “αποθήκη” διοξειδίου του θείου το οποίο ελευθερώνεται κάθε φορά που μειώνεται το ελεύθερο SO2 ενώ με την ακεταλδεΰδη ενώνεται πολύ ισχυρά και μη αναστρέψιμα αυξάνοντας τον ολικό SO2 στο τελικό προϊόν.

Η ένωση με την ακεταλδεΰδη όπως και με κάποιες άλλες ουσίες με τις οποίες επίσης ενώνεται ο θειώδης ανυδρίτης δεν προσφέρει τίποτα στην συντήρηση και προστασία του οίνου ενω παράλληλα έχει σημαντική επίπτωση στους οργανοληπτικούς χαρακτήρες του οίνου γιατί οι ουσίες αυτές επιδρούν αρνητικά στα οργανοληπτικά χαρακτηριστικά του οίνου υποβαθμίζοντας την ποιότητα του.

Το ελεύθερο θειώδες βρίσκεται σε ισορροπία σε τρεις μορφές, το μοριακό ή αλλιώς ενεργό διοξείδιο του θείου, τα όξινα θειώδη ιόντα ( HSO3- ) και τα θειώδη ιόντα ( SO3-2 ), ωστόσο πρακτικά στο όξινο περιβάλλον του κρασιού εμφανίζονται μόνο οι δύο πρώτες μορφές σε αξιόλογα ποσοστά.

Από τις μορφές αυτές το πιο δραστικό είναι το μοριακό διοξείδιο του θείου και αυτό χρησιμοποιείται ως δείκτης ο προστασίας του κρασιού και όχι ο συνολικός ελεύθερος θειώδης ανυδρίτης.

Ένα κρασί θεωρούμε πως είναι προστατευμένο από βακτηριακές προσβολές όταν περιέχει μοριακό S02 από 0,6 mg/l έως 0,8 mg/l αναλόγως και του αλκοολικού τίτλου του είδους του κρασιού (λευκό, ερυθρό, ξηρό, γλυκό κτλ) αλλά και της θερμοκρασίας συντήρησης του οίνου, π.χ. η αύξηση του αλκοολικού βαθμού , η αύξηση της θερμοκρασίας και η μείωση του pH αυξάνουν το ποσοστό του μοριακού SO2 στον οίνο για δεδομένο ελεύθερο SO2.

Η Ευρωπαϊκή Ένωση έχει θεσπίσει ανώτατα όρια για την χρήση της ουσίας αυτής στο κρασί τα οποία είναι περίπου 5 φορές μικρότερη από την μέγιστη επιτρεπτή για τον άνθρωπο δόση. Στην επαγγελματική οινοποίηση και στα επώνυμα ελληνικα κρασιά (φιάλη ή συσκευασία ασκού) το όριο αυτό της Ε.Ε δεν υπερβαίνεται, στις περισσότερες περιπτώσεις, δε, είναι πολύ χαμηλότερο.

Η σήμανση πάνω στις συσκευασίες των κρασιών “Περιέχει θειώδη” αφορά στην παρουσία αυτής της ουσίας στο κρασί και έχει θεσπιστεί από την Ε.Ε επειδή σε κάποιους ανθρώπους μπορέι να προκαλεί αλλεργία.

Τύπος κρασιούΜέγιστο όριο σε
mg/lit (μέρη στο εκατομμύριο)
Λευκά κρασιά200
Ερυθρά κρασιά160
Γλυκά κρασιά350

Για την καρδιά, τον εγκέφαλο και συνολικά τον οργανισμό, το σταφύλι θεωρείται ένα εξαιρετικά ωφέλιμο φρούτο με ισχυρή αντιοξειδωτική και αντιφλεγμονώδη δράση. Έρευνα δείχνει ότι ίσως να μπορεί να καταπολεμήσει ακόμα και τις επιπτώσεις μιας «junk food» διατροφής. Απολαύστε το, αλλά χωρίς να το παρακάνετε στην ποσότητα.

Όταν ακούω τη φράση «υγιεινά σνακ» το σταφύλι είναι ένα από τα πρώτα φρούτα που μου έρχονται στο μυαλό. Κι αυτό γιατί είναι ένα θεωρητικά «εύκολο» φρούτο, αφού μπορούμε να το κουβαλάμε μαζί μας οπουδήποτε, από το σχολείο μέχρι τη δουλειά ή τη σχολή. Και μάλιστα, έχει τέλεια γεύση!

Τα σταφύλια βγαίνουν σε διάφορα χρώματα και ποικιλίες, ακόμη και χωρίς κουκούτσια! Μάλιστα, αποτελούνται από περίπου 82% νερό, γεγονός που τα καθιστά άκρως ενυδατικά για τον οργανισμό μας. Επίσης, μπορούμε να τα καταναλώσουμε με διάφορους τρόπους: ανάλογα με την ποικιλία του σταφυλιού, μπορούν να καταναλωθούν φρέσκα, να αποξηραθούν για να γίνουν οι αγαπημένες μας σταφίδες ή να χρησιμοποιηθούν για την παρασκευή κρασιού, μαρμελάδας, ή ξυδιού.

Μιας και ο Σεπτέμβριος είναι ο κατάλληλος μήνας για να απολαύσουμε τα σταφύλια, γράφουμε για τα οφέλη που θα αποκομίσουμε εάν τα εντάξουμε στη διατροφή μας, αλλά και τους πιθανούς κινδύνους από την υπερβολική κατανάλωση.

Οφέλη από την κατανάλωση σταφυλιών

Αρχικά, να πούμε ότι τα σταφύλια αποτελούν πηγή φυσικών ενώσεων, όπως οι πολυφαινόλες, οι κατεχίνες και οι ανθοκυανίνες. Οι ενώσεις αυτές, εκτός του ότι παρέχουν τη χρωστική ουσία για τον καθορισμό του χρώματος του σταφυλιού, έχουν προστατευτικές αντιοξειδωτικές ιδιότητες. Να θυμήσουμε ότι τα αντιοξειδωτικά βοηθούν στην καταπολέμηση του οξειδωτικού στρες, το οποίο συνδέεται με χρόνιες παθήσεις όπως ο καρκίνος, οι καρδιακές παθήσεις και ο διαβήτης.

Ακόμη, τα σταφύλια έχουν μεγάλη περιεκτικότητα σε βιταμίνες Α, Β, C και κάλιο, ενώ είναι γνωστά για την αντιφλεγμονώδη δράση τους. Επιπλέον, θεωρούνται ότι καταπολεμούν την κατακράτηση και αυξάνουν τη διούρηση, γεγονός που συμβάλλει στην αποβολή τοξινών.

σταφύλια

Unsplash Sophie Backes

Πρόσφατη έρευνα έδειξε ότι το σταφύλι ενδεχομένως να μπορεί να καταπολεμήσει ακόμα και τις επιπτώσεις μιας «junk food» διατροφής! Ειδικότερα, ερευνητές από το πανεπιστήμιο Western New England, κάνοντας πειράματα σε ποντίκια διαπίστωσαν ότι η μακροχρόνια προσθήκη σταφυλιών στη διατροφή των τρωκτικών μείωσε τον κίνδυνο λιπώδους νόσου του ήπατος και παρέτεινε τη διάρκεια ζωής των ποντικιών που κατανάλωναν δυτικού τύπου διατροφή, με υψηλή περιεκτικότητα σε λιπαρά.

Επίσης, τα σταφύλια συμβάλλουν ακόμα και στην υγεία του εγκεφάλου. Εντυπωσιακό είναι το πόρισμα στο οποίο κατέληξαν πρόσφατα οι ερευνητές, ότι τα σταφύλια βελτιώνουν τη λειτουργία των νευρώνων του εγκεφάλου προστατεύοντάς μας από τη νόσο του Αλτσχάιμερ.

Έχετε ακούσει για τη σταφυλοθεραπεία;

Προκειμένου να αποκομίσουν τα μέγιστα οφέλη από την κατανάλωση σταφυλιών, πολλοί άνθρωποι κάνουν ακόμα και θεραπεία με το συγκεκριμένο φρούτο, τη λεγόμενη «σταφυλοθεραπεία». Πρόκειται για μια μορφή εναλλακτικής φυσικοπαθητικής ιατρικής, ένα είδος εναλλακτικής ιατρικής, που περιλαμβάνει μεγάλη κατανάλωση σταφυλιών και υπόσχεται αποτοξίνωση του οργανισμού.

Θεωρητικά, η σταφυλοθεραπεία ξεκινάει με πολύ αυστηρή δίαιτα νερού για 2-3 μέρες και συνεχίζεται με δίαιτα που περιλαμβάνει την κατανάλωση μόνο νερού και σταφυλιών (συνιστάται η επιλογή βιολογικών σταφυλιών). Η διάρκειά της ποικίλει ανάλογα με τους στόχους του κάθε ατόμου.

Ωστόσο, είναι απαραίτητο να τονίσουμε ότι η θεραπεία με σταφύλια δεν βασίζεται σε επιστημονικά στοιχεία, γι’ αυτό και έχει κατακριθεί.

σταφύλια

Unsplash Nati Melnychuk

Με μέτρο στην κατανάλωση

Σε κάθε περίπτωση, δεν θα ήταν υπερβολή να πούμε ότι τα σταφύλια αποτελούν έναν διατροφικό θησαυρό. Ωστόσο, όσο καλή κι υγιεινή τροφή κι αν είναι, πάντα θα πρέπει να έχουμε ένα μέτρο στην ποσότητα που τρώμε. Οι ειδικοί αναφέρουν ότι αν το παρακάνουμε με την ποσότητα σταφυλιών, τότε αυτά μπορεί να προκαλέσουν αέριαφούσκωμαδιάρροια ή στομαχικές διαταραχές.

Επίσης, θα πρέπει να είμαστε προσεκτικοί για τυχόν αλλεργίες, έχοντας κατά νου ότι το να έχει κάποιος αλλεργική αντίδραση στα σταφύλια δεν σημαίνει απαραίτητα ότι το άτομο είναι αλλεργικό στο ίδιο το φρούτο. Μπορεί, για παράδειγμα, να είναι αλλεργικό στο φυτοφάρμακο με το οποίο αυτό έχει ποτιστεί.

Πηγή